આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
યારો ! ફનાના પંથ પર આગે કદમ !
આગે કદમ : પાછા જવા રસ્તો નથી ;
રોકાઓ ના — ધક્કા પડે છે પીઠથી ;
રોતાં નહિ — ગાતાં ગુલાબી તોરથી :
આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
બેસી જનારાં ! કોણ દેશે બેસવાં ?
આ હરઘડી સળગી રહ્યાં યુદ્ધો નવાં ;
આશા ત્યજો આરામ-સેજે લેટવા :
આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
આગે કદમ ! દરિયાવની છાતી પરે ;
નિર્જન રણે, ગાઢાં અરણ્યે, ડુંગરે ;
પંથ ભલે ઘન ઘૂઘવે કે લૂ ઝરે :
આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
રહેશે અધૂરી વાટ, ભાતાં ખૂટશે ;
પડશે ગળામાં શોષ, શક્તિ તૂટશે ;
રસ્તે, છતાં, ડુકી જવાથી શું થશે ?
આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
આવે ન સાથીઓ સાથે છતાં,
ધિક્કાર, બદનામી, બૂરાઈ વેઠતાં,
વેરીજનોનાં વૈરનેયે ભેટતાં :
આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
ક્યાં ઊભશો ? નીચે તપે છે પથ્થરો :
બાહેર શીતળ, ભીતરે લાવા ભર્યો ;
અંગાર ઉપર ફૂલડાં શીદ પાથરો !
આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
આ તો બધાં છેલ્લા પછાડા પાપના ;
થશે ખતમ — જો ભાઈ ઝાઝી વાર ના !
પૂરી થશે તારીય જીવનયાતના :
આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
જ્વાલામુખીના શૃંગ ઉપર જીવવા
તેં આદરી પ્યારી સફર, ઓ નૌજવાં !
માતા તણે મુક્તિ-કદંબે ઝૂલવાં :
આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
આગે કદમ ! આગે કદમ ! આગે કદમ !
યારો ! ફનાના પંથ પર આગે કદમ !
-ઝવેરચંદ મેઘાણી